Jedną z właściwości komórek skóry jest ich zdolność do regeneracji. Długość tego procesu zależy od wielu czynników, m.in. rodzaju i wielkości uszkodzenia. Wraz z wiekiem możliwości naturalnej odnowy skóry słabną. Istnieją jednak sposoby, by je przyspieszyć. Jednym z nich jest iniekcja osocza bogatopłytkowego – substancji, która pomaga zarówno w redukcji objawów starzenia się skóry, jak i jej regeneracji, np. po oparzeniu lub regeneracji.
Czym jest osocze bogatopłytkowe?
Osocze bogatopłytkowe (PRP) jest preparatem powstałym poprzez odwirowanie krwi pacjenta. W wyniku tego procesu odseparowane zostają płytki krwi. To właśnie w nich znajdują się czynniki wzrostu, które przyspieszają proces regeneracji skóry i oddziałują korzystnie na fibroblasty (komórki produkujące kolagen). Sam proces pozyskania PRP jest bardzo prosty i szybki – po pobraniu 10-20 ml krwi pacjenta, jest ona odwirowywana przez około 10-20 minut w specjalnej wirówce. Stężenie płytek w tak powstałym osoczu bogatopłytkowym jest 2-8 razy wyższe niż w przypadku krwi [6].
Do najczęściej wykonywanych procedur medycznych z użyciem PRP należą:
- lipofilling – wypełnienie bruzd i zmarszczek tkanką tłuszczową pacjenta w połączeniu z osoczem bogatopłytkowym,
- mezoterapia skóry twarzy i głowy,
- maska, której celem jest przyspieszenie gojenia się po zabiegach estetycznych, peelingach i zabiegach z wykorzystaniem lasera.
Osocze bogatopłytkowe w odnowie starzejącej się skóry
Zabiegi z wykorzystaniem PRP zyskały popularność przede wszystkim jako sposób na odmłodzenie skóry twarzy – jest to tzw. wampirzy lifting, którym znane osoby bardzo chętnie chwalą się w mediach społecznościowych. Ogromny sukces tej procedury tkwi jednak nie tylko w jej potencjale medialnym, lecz także realnych efektach. Osocze bogatopłytkowe poprawia napięcie skóry, wpływa korzystnie na jej jakość i koloryt oraz redukuje zmarszczki. Warto pamiętać, że podobne efekty można uzyskać również w przypadku innych części ciała, takich jak szyja, dekolt czy dłonie.
Cały zabieg – od momentu pobrania krwi do iniekcji PRP w skórę pacjenta – trwa zwykle 1-1,5 godziny. Po wykonaniu serii kilku zabiegów efekty utrzymują się przez kilkanaście miesięcy.
Wykorzystanie PRP w gojeniu ran i regeneracji skóry
Poza procedurami mającymi na celu odmłodzenie wyglądu skóry, osocze bogatopłytkowe znajduje również zastosowanie w wielu innych obszarach. Wykorzystuje się je m.in. do leczenia blizn i rozstępów, odnowy skóry po liposukcji, przyspieszenia gojenia się skóry po oparzeniach, leczenia owrzodzeń, w przypadku łysienia androgenowego oraz szybszego gojenia się ran pooperacyjnych. PRP znajduje także nietypowe zastosowania, np. jako sposób na zwiększenie przeżywalności komórek tłuszczowych po zabiegu przeszczepu tkanki tłuszczowej.
Za funkcje regeneracyjne PRP odpowiadają różne rodzaje czynników wzrostu, m.in.:
- płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF) – posiada bardzo szerokie działanie, m.in. wpływa na powstawanie nabłonków oraz namnażanie się fibroblastów,
- transformujące czynniki wzrostu β (TGF-β) – przyczyniają się do powstawania macierzy zewnątrzkomórkowej (w tej grupie znajduje się m.in. czynnik TGF-β1, który stymuluje gojenie się ran skórnych),
- nabłonkowe czynniki wzrostu (EGF) – wspierają różnicowanie komórek naskórka, przyspieszają gojenie się ran oraz wspomagają nawilżenie skóry,
- czynniki wzrostu fibroblastów (FGF) – sprzyjają gojeniu się ran, przyczyniają się do wzrostu fibroblastów i stymulują je do produkcji kolagenazy,
- czynnik płytkowy 4 (PF-4) – wpływają na napływ neutrofili (grupy białych krwinek chroniących przed infekcjami) do zranionej tkanki,
- ludzki płytkopochodny czynnik wzrostu śródbłonka (PDEGF) – wspomagają proces namnażania się keratynocytów (podstawowych komórek naskórka) i fibroblastów (komórek znajdujących się w warstwie skóry właściwej).
Skuteczna regeneracja skóry potwierdzona badaniami
Literatura naukowa dostarcza wiele przykładów potwierdzających efektywność osocza bogatopłytkowego w zakresie regeneracji skóry. W 2016 roku ciekawe badania w tym zakresie przeprowadzili naukowcy z Iranu. Porównali oni efektywność gojenia się ran po cesarskim cięciu w przypadku zastosowania i niestosowania PRP [3]. W przypadku pierwszej grupy zaobserwowano większą redukcję zaczerwienienia, obrzęku, wybroczyn i wydzielin niż w grupie kontrolnej. Liczne badania wykazały ponadto, że osocze bogatopłytkowe łagodzi przewlekłe stany zapalne, dzięki czemu zapobiegają dalszemu niszczeniu tkanek [4].
Wykorzystanie PRP ogranicza widoczność blizn potrądzikowych, co potwierdzają m.in. badania indyjskich lekarzy [5]. Przeprowadzili oni na grupie 50 pacjentów trzy zabiegi w miesięcznych odstępach, przy czym prawa część twarzy była leczona przy pomocy osocza bogatopłytkowego, a lewa – z wykorzystaniem wody destylowanej. Fragment, na którym aplikowano PRP, wykazał poprawę na poziomie 62,20 proc. W przypadku przeciwnej strony odsetek ten wyniósł 45,84 proc. W subiektywnej opinii pacjentów leczenie osoczem bogatopłytkowym przyniosło zdecydowanie lepsze rezultaty.
Więcej o zabiegach regeneracji skóry z wykorzystaniem PRP przeczytasz tutaj: osocze bogatopłytkowe.
—
Źródła:
[1] Kurek M., 2012, Osocze bogatopłytkowe a proces starzenia się skóry, Puls Uczelni
[2] Piszczorowicz Ł., Król D., Dyląg S., 2020, Terapia autologicznym osoczem bogatopłytkowym (PRP) – obiecująca metoda leczenia regeneracyjnego uszkodzonych tkanek stosowana w wielu dziedzinach medycyny, Journal of Transfusion Medicine
[3] Tehranian A. i inni, 2016, Application of autologous platelet-rich plasma (PRP) on wound healing after caesarean section in high-risk patients, Iran Red Crescent Med J
[4] Ochyra Ł., Łopuszyńska A., 2024, Platelet-rich plasma in dermatology and aesthetic medicine, Quality in Sport
[5] Asif M., Kanodia S., Singh K., 2016, Combined Autologous Platelet-rich Plasma with Microneedling Verses Microneedling with Distilled Water in the Treatment of Atrophic Acne Scars: A Concurrent Split-face Study. J. Cosmet. Dermatol.
[6] Przylipiak A. (red.), 2014, Podstawy Medycyny Estetycznej.Podręcznik dla studentów kosmetologii